Wraz z nadejściem wiosny nasiliła się kampania reklamująca rewelację ostatnich kilku lat.
Reklama inwestycji w super drzewo Oxytree Paulownia Clon in Vitro 112.
Drzewo uzyskane laboratoryjnie i tak rozmnażane, polecane jest jako rewelacyjna inwestycja finansowa oraz jako drzewo o wybitnych właściwościach wpływających pozytywnie na klimat i oczyszczające atmosferę.
Postanowiłem przekazać Państwu kilka drobnych uwag pod rozwagę przed ewentualnym podjęciem decyzji w sprawie inwestycji w takie nasadzenia.
Oxytree to hybryda otrzymana laboratoryjnie o wyjątkowo szybkim wzroście, co ma dawać dużą ilość drewna w stosunkowo krótkim czasie. Drewno o niesamowitych właściwościach (lekkie , o dużych parametrach wytrzymałości mechanicznej) z zastosowaniem w meblarstwie jak i jako biopaliwo. Drzewo podobno nieinwazyjne i niezubażające środowisko. Drzewo które da bardzo duże zyski po założeniu plantacji.
Kilka uwag dendrologicznych :
1. Pochłanianie dużej ilości CO2 przez Oxytree nie jest trwałe (obieg materii – podstawy fizyki i chemii, przecież skoro spora jego część ma być użyta jako biopliwo, czyli w efekcie uwolniony zostanie gaz zpowrotem do atmosfery). Każde drzewo pochłania i wbudowuje różnego rodzaju związki chmiczne w trakcie swojego życia. Potem wszystkie te związki i pierwiastki wracają do obiegu – to tak w skrócie.
- Oxytree to nieinwazyjna hybryda – okres badań i jego wpływu na środowisko jest zbyt krótki by wyciagać powyższe wnioski.
- Oxytree jest drzewem o dużej sile odroślowej – sam fakt tak dużej siły odroślowej stanowi zagrożenie i jest czynnikiem inwazyjnym.
- Oxytree jest drzewem nie zubożającym środowisko – szybki wzrost wymaga dostarczenia składników odżywczych do wytwarzania takiej ilości biomasy, więc albo będzie to skutkiem bardzo intensywnego nawożenia albo spowoduje całkowite wyjaławianie gleby czyli jej degradację. Zakładając że plantacja nie będzie zasilana nawozami, zapewne przyrosty nie będa tak imponujące.
- Oxytree jest drzewem o korzeniu sięgającym do 9 m wgłąb gruntu. W chwili zaprzestania jego uprawy, proszę sobie wyobrazić jaki będzie koszt rudowania tak głebokich korzeni, w dodatku przy drewnie o dużej twardości.
- Oxytree to drzewo wymagające większej wilgotności (od 500 – 800 mm/rok). W związku z tym, że średnia opadów w Polsce waha się w granicach 600mm/rok, a ostatnie okresy wegetacyjne były zdecydowanie zbyt suche, konieczne będzie kosztowne podlewanie. Dodatkowe problemy może rodzić sąsiedztwo uprawy – otóż inne uprawy bedące w bezpośrenim sasiedztwie, bedą pozbawiane wody przez Oxytree i będzie to rodzić konflikty sąsiedzkie.
- Szacowane koszty założenia uprawy Oxytree to: ok. 60 zł/szt.; na 1 ha potrzeba ok. 500 – 550 sztuk drzew; czyli inwestycja w same drzewa to minimum 30 000 zł.. Dodatkowo należy jeszcze policzyć koszty: nasadzeń, stałego odchwaszczania, nawożenia, nawadniania, wycinki i uzyskania drewna. Szacując, że z jednego drzewa uzyska się 0,5 m3 drewna, to z 500 drzew uzyskamy w przeciagu 3 cykli wycinki ok. 250 m3 drewna (jest to założenie optymistyczne, gdy nie ma wypadów, szkód w uprawie itp.). Przy takim założeniu śmiem watpić w wysoką opłacalność opisywanej inwestycji, a jednocześnie przy masowej produkcji takiego drewna jego cena rynkowa bedzie się obniżać.
- Okres badań nad hybrydą Oxytree wynosi dopiero 10 lat. Wydaje się to zdecydowanie za krótko by z pełną świadomością stwierdzić, że masowe wprowadzenie nowego gatunku nie spowoduje większych szkód w rodzimym środowisku.
W ostatnich dziesięcioleciach introdukowano do nowych siedlisk kilka roślin, które miały stanowić bądź to rewelacyjną paszę, badź być tanią energia bioodnawialną (np. barszcz sosnowskiego , wierzba energetyczna). Wszystkie te eksperymenty skończyły się niepowodzeniem albo okazały się po latach dużym problemem. Oby i tym razem nie było podobnie. 10 lat badań nad nową hybrydą to zdecydowanie za mało by stwierdzić, że nie pojawią się zagrożenia związane z uprawą tej rośliny – np. nowe zmutowane patogeny atakujące uprawy i rozprzestrzeniające się na inne organizmy.
Moje rozważania nad Oxytree są tylko przyczynkiem do dyskusji nad celowością tego eksperymentu. Masowe wprowadzenie nowego gatunku i uprawianie go w formie mnokultur niekoniecznie może przynieść pozytywne efekty.
Marek Kraśny
Dendrolog
